علوم شناختی به‌عنوان یکی از حوزه‌های نوپدید و میان‌رشته‌ای قرن معاصر، جایگاه ویژه‌ای در صورت‌بندی انسان‌شناسی جدید و تبیین کارکرد ذهن و آگاهی یافته است. این علم، که در پی فهم کارکرد ذهن از رهگذر تعامل میان روان‌شناسی، عصب‌شناسی، فلسفه ذهن، زبان‌شناسی و هوش مصنوعی است، امروز به بستری برای صورت‌بندی دیدگاه‌هایی در باب هویت انسان، اخلاق، اراده و حتی دین بدل شده است.

کارگروه علوم شناختی مؤسسه التوحید، با رویکردی انتقادی و تحلیلی، به بررسی بنیادهای نظری، انسان‌شناختی و هستی‌شناختی علوم شناختی می‌پردازد. این کارگروه با تمرکز بر مرزبندی میان داده‌های تجربی و تفسیرهای فلسفی یا ایدئولوژیک، به نقد قرائت‌هایی می‌پردازد که در پی جایگزینی نهاد دین با سازوکارهای شناختی یا تبیین‌های تقلیل‌گرایانه از مفاهیم متعالی انسانی مانند اراده آزاد، معنویت، اخلاق و معرفت دینی هستند.

این کارگروه در چشم‌انداز پیش رو، طراحی پروژه‌های میان‌رشته‌ای، تدوین منابع تحلیلی در حوزه انسان‌شناسی دینی، برگزاری نشست‌های تخصصی، و همکاری با اندیشمندان و متخصصان حوزه علوم اعصاب، روان‌شناسی و فلسفه ذهن را در دستور کار دارد. همچنین، یکی از اهداف محوری کارگروه، بازاندیشی در نسبت علم و ایمان از منظر شناخت‌شناسی اسلامی و توسعه مدلی بدیل برای درک انسان در تقابل با قرائت‌های طبیعت‌گرایانه است.